Uzależnienia i samobójstwa wśród młodzieży były tematami przewodnimi międzynarodowej konferencji zorganizowanej przez Polskie Stowarzyszenie Medyczne na Litwie oraz Wydział Medyczny Uniwersytetu Wileńskiego we współpracy z Komisją ds. Zapobiegania Samobójstwom i Przemocy Sejmu RL, Narodową Radą Zdrowia, Federacją Polonijnych Organizacji Medycznych, S.A. Polfa Tarchomin.
Otwarcie konferencji „Samobójstwa i uzależnienia wśród młodzieży: wyzwania i rozwiązania” odbyło się na Uniwersytecie Wileńskim. Słowo powitalne wygłosił rektor uczelni prof. Rimvydas Petrauskas, który podkreślił, że współpraca jego placówki ze stroną polską rozwija się bardzo dynamicznie. Podziękował ambasadzie RP i Instytutowi Polskiemu za pomoc w jej rozwijaniu. „Odbywają się nie tylko wspólne polsko-litewskie konferencje historyków i filologów, ale również fizyków i chemików. Dzisiaj również medyków. Możemy więc spodziewać się nowych inicjatyw w najbliższej przyszłości” — oświadczył rektor.
Międzynarodowy skład uczestników konferencji
Konferencja odbyła się w dniach 18–19 września. Poza uczestnikami litewskimi na spotkanie naukowe przybyli goście z Ameryki Północnej, Szwecji oraz Ukrainy. Przykładowo — do Wilna przybyła członkini Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego, Zespołu Roboczego ds. Prewencji Samobójstw i Depresji przy Radzie Zdrowia Publicznego Ministerstwa Zdrowia w Polsce prof. Anna Baran, która na co dzień pracuje w Szwecji. Swój odczyt miała też psychiatra dziecięcy, młodzieżowy i dorosłych w Katedrze Psychiatrii i Nauk o Zachowaniu na Uniwersytecie Minnesoty prof. Katarzyna J. Litak.
Brak specjalistów i informacji w języku polskim
Uczestnicy konferencji odwiedzili też Sejm, gdzie spotkali się z przedstawicielami parlamentarnej Komisji Zapobiegania Samobójstwom i Przemocy.
— W obecnej konferencji, moim zdaniem, najważniejsze jest to, że został poruszony bardzo konkretny temat. W tym miejscu, z całego serca, chciałbym podziękować Polskiemu Stowarzyszeniu Medycznemu na Litwie. Bo mówimy o litewskich Polakach, litewskich Białorusinach i rosnącej liczbie Ukraińców w naszym kraju. Tu powstaje zasadnicze pytanie, na ile bariera językowa, bariera informacyjna ma wpływ na udzielenie pomocy w tym zakresie? Statystyki pokazują, że liczba samobójstw wśród młodzieży w rejonie wileńskim jest większa niż w samym Wilnie. Odczuliśmy w czasie pandemii, że faktycznie na pewnych terenach brakuje odpowiedniej informacji w języku polskim. Wydaje mi się, że mamy do czynienia równolegle z kilkoma problemami. Obiektywnie rzecz biorąc w ogóle u nas brakuje specjalistów. Trzeba zrozumieć, że kiedy człowiek chce podzielić się jakąś wrażliwą kwestią, to czymś oczywistym jest, że najlepiej wysłowić się w języku ojczystym — dzieli się z naszym dziennikiem Andrius Navickas, prezes sejmowej komisji.
Pomysł konsultacji online i problem Ukrainy
Zdaniem posła, celem konferencji jest nie tylko dzielenie się doświadczeniem, ale jest to też dobre miejsce na zastanowienie się nad rzeczywistymi rozwiązaniami. Jednym z takich potencjalnych rozwiązań, według rozmówcy, może być możliwość konsultacji online ze specjalistą z Polski.
— Niejednokrotnie rozmawialiśmy z psychiatrami o tym, że bardzo ciężko jest udzielać konsultacji dzieciom, które się nie posługują lub słabo znają język państwowy. Bo trzeba rozumieć, że na Litwie brakuje nie tylko specjalistów mówiących po polsku, ale również po rosyjsku. To jest ten język, jakim możemy się z nimi porozumieć. Dlatego musimy się zastanowić, co możemy zrobić, aby takim osobom okazać wszechstronną pomoc psychologiczną. Chciałbym podkreślić, jako polityk, że to nie jest problem polityczny. Sądzę, że wszystkie ugrupowania polityczne mogą przyczynić się do rozwiązania tego problemu — oświadcza polityk.
Navickas zaznaczył, że dużym wyzwaniem dla specjalistów będzie powojenna Ukraina.
— Trzeba zrozumieć, że nawet po zakończeniu wojny ludzie będą mieli do czynienia z zespołem stresu pourazowego. To jest bardzo specyficzny problem, do pokonania którego są potrzebni odpowiedni specjaliści. O ile się orientuję, to już teraz Ukraińcy jeżdżą na konsultacje do Izraela. Są też pomysły powołania na Litwie międzynarodowej grupy specjalistów, która mogłaby się z bliska przyjrzeć, z jakimi borykają się oni problemami — zaznaczył nasz rozmówca.
115 uczestników
Na udział w konferencji zarejestrowało się 115 osób z Litwy i innych krajów. Prezes stowarzyszenia medycznego poinformowała, że organizacja tego typu konferencji zajęła im ok. pół roku.
— Sądzę, że uczestnicy bardzo chętnie przyjechali do Wilna i nie tylko po to, by podzielić się własnym doświadczeniem, ale też by zaczerpnąć informacji od swych kolegów. To nie są zwykli psychiatrzy, tylko osoby specjalizujące się w psychiatrii dziecięcej. Chcemy też porozmawiać o tym, co można zrobić konkretnego w danej dziedzinie — zaznaczyła Eleonora Kvaščevičienė.
Z kolei 20 września, w Domu Kultury Polskiej w Wilnie, odbyło się seminarium „Samobójstwa i uzależnienia wśród dzieci i młodzieży — porozmawiajmy”, które w pierwszej kolejności było skierowane do pracowników socjalnych, psychologów, pedagogów specjalnych, nauczycieli, wychowawców oraz rodziców.
Prelegentami wydarzenia byli dr Ewa Woydyłło-Osiatyńska oraz prof. Katarzyna J. Litak. Seminarium moderowały Lucyna Narkiewicz-Skórko i Wioleta Purpurowicz.
